Expert worden in kwaliteit der munten

Over kwaliteit der muntstukken valt in principe heel weinig te discuteren. In alle omstandigheden kan een muntstuk onmogelijk twee verschillende kwaliteitstrappen kennen. Maar als je weet dat de kwaliteitsbepaling een belangrijk rol speelt om de waarde op correcte manier te kunnen bepalen dan berust er veel last op schouders van numismaten & muntenschatters. In de eerste plaats is het ook een zware opdracht voor de kenners.

Deze taak nemen de meeste ernstig maar af toe is er toch een geval van misbruik te bemerken. Deze uit zich dan in een hogere ranking te geven van het te bepalen kwaliteit van een muntstuk of bankbiljet. Dit wordt bewust gedaan om de waarde van het product de hoogte in te jagen. Hoe mooier de kwaliteit hoe des te hoger de verkoopprijs gaat. In mindere maten beschikken sommige verzamelaars niet over de juiste vaardigheid of is iemand niet objectief genoeg de juistheid ervan te bepalen.

Kwaliteit is niet enkel een term om de staat van bewaring aan te geven maar ook worden munten in bepaalde kwaliteiten geslagen door officiële binnen -en buitenlandse munthuizen. In deze materie is weinig informatie te vinden in boeken of internet. Er zijn websites die trachten de volledige omschrijving te geven maar hun informatie is onvolledig of onjuist. Eén van de meeste basisfouten is het niet goed onderscheiden (of door elkaar halen) van het Amerikaans en Europese kwaliteitenstructuur.
Het boek Victor Gadoury, een belangrijke catalogus in Frankrijk bewijst dat het ook anders kan. Dit boek onderscheidt goed het verschil tussen Europese en Amerikaanse kwaliteitenstructuur.

In de kwaliteitenstructuur der munten gaan we duidelijk het onderscheid maken tussen twee kwaliteitsafdelingen:

• Kwaliteit der aanmunting: De Muntslagkwaliteit
• Kwaliteit der munten: De Staat van bewaring

De Muntslagkwaliteit

Deze afdeling gaat enkel over de muntslagkwaliteit waarin muntstukken worden aangemunt. Het is niet te vergelijken met kwaliteiten die worden gegeven aan oude munten. Het gaat hier uitsluitend over “de uitvoering van kwaliteiten én hoe de Koninklijke Munt haar munten slaat”.

Ontstaan van Prooflike & proofkwaliteit

Toen de munten plots populairder & massaler werden verzameld, hadden de munthuizen een nieuwe marketingtechniek bedacht om mee te dingen naar het succes rond de verzamelgekte van oude en nieuwe munten. Om dit mogelijk te maken én ook het productieaanbod te verruimen, werden bijkomende kwaliteiten tot leven geroepen. Hierdoor is; zo’n dertig jaar geleden, dé toen hoogst mogelijke muntslagkwaliteit (FDC), opgeschoven naar proofkwaliteit.

Enkele weetjes...

Bijna iedereen vraagt zich wel eens af: waarom hebben muntstukken zo’n prachtige stempelglans? Wél, dit heeft deels te maken door het polijsten van stempels en muntplaatjes. Vrijwel iedereen, ook ervaren numismaten zijn van mening dat muntstempels alleen worden gepolijst bij prooflike en proofmunten. Maar niets is minder waar; alle muntstempels én ook alle muntplaatjes worden eerst zorgvuldig gepolijst en daarna grondig ontvet. De techniek en de werkwijze van het polijsten, hangt wél sterk af, van in welke muntslagkwaliteit de munten worden aangemunt.

Indeling der muntslagkwaliteiten

Ieder munthuis hanteert haar eigen terminologie en criteria. Daarom kan de werkwijze lichtjes verschillend zijn, maar het uiteindelijke resultaat zal hetzelfde zijn. Hedendaags, gebruiken de meeste officiële munthuizen de vier volgende muntslagkwaliteiten:

• Circulatiemunten
• FDC/BU
• Prooflike
• Quality Proof (QP)

We mogen gerust deze 4 muntslagkwaliteiten beschouwen als standaard, dat gebruikt wordt over gans de wereld. Alleen zal het ene munthuis niet dezelfde benaming en indeling gebruiken dan de andere.

De Staat van bewaring

Eenmaal het aanmaakproces is voltooid, gaat men over tot het inpakken van muntstukken in muntrollen. Daarna worden ze meteen overgebracht naar de nationale bank van België die op hun beurt alles distribueren aan andere banken. Daarna komen ze pas in handen van de mensen terecht. Muntstukken zijn populair om te betalen… portemonnee in portemonnee uit, glipt af en toe uit de hand en valt op de grond, schuurt voortdurend tegen andere munten aan, en krassen er soms krasbiljetjes mee. Dit zijn allemaal oorzaken waarom munten verslijten!

Of het nu gaat om oude munten, nieuwe munten, frequente munten of zeldzame munten, de slijtage zorgt er steeds voor dat munten in waarde gaan dalen. Daarom is het essentieel dat we muntstukken perfect kunnen beoordelen in hun kwaliteit. Om dit mogelijk te maken is de “staat van bewaring” onderverdeeld in 6 verschillende kwaliteitstrappen:

• Fleur de coin (FDC)
• Prachtig (Pr)
• Zeer Fraai (Z.fr)
• Fraai (Fr)
• Zeer Goed (Z.G)
• Goed (G.)

Naast deze 6 basiskwaliteitstrappen wordt de staat van bewaring verfijnd met minteken (-), plusteken (+) of een schuine streep (/). We tonen een voorbeeld van FDC naar Pr:

• FDC
• FDC-
• Pr/FDC+
• Pr/FDC
• Pr/FDC-
• Pr+
• Pr

Aan de hand van bovenstaande tabel is duidelijk te zien als een muntstuk in een zeer goede staat van bewaring is gebleven, nog 7 kwaliteitsaanduidingen mogelijk zijn om het muntstuk de juiste staat van bewaring te geven. Dit geldt voor alle 6 basiskwaliteitstrappen. Er zijn in totaal 32 trappen en de staat van bewaring van een munt zal altijd tussen deze trappen liggen.