Frequente, schaarse of zeldzame exemplaren?

Als we spreken over oude muntstukken en oude bankbriefjes dromen we in de eerste plaats over dure en zeldzame exemplaren. Het woord “zeldzaam” is zeker niet weg te denken in numismatiek. Hoe zeldzamer munten zijn, hoe hoger het prijskaartje gaat! Het zit wel zo; vele mensen denken een zeldzame munt in huis te hebben als het gaat om een munt uit het jaar 1800. Maar onthoud één ding: “De ouderdom speelt hierin geen enkele rol”.

Eén van de meest voorkomende oorzaken waarom munten bestempeld worden als zijnde zeldzaam, is door het feit dat sommige jaartallen in beperkte oplage zijn aangemunt.

Als we even stil staan bij muntstukken die worden geslagen, dan zien we dat de Koninklijke Munt (wat sinds 2017 aan Nederland wordt uitbesteed) jaarlijks circulatiemunten bijmaakt om de handel te bevoorraden. Deze munten krijgen het jaartal, van het jaar, waarin ze zijn geslagen. Soms worden er géén circulatiemunten aangemaakt omdat enerzijds bepaalde serie stukken na een tijdje uit de handel verdwijnen of anderzijds omdat er genoeg in de handel aanwezig zijn.

Neemt niet weg dat er dan géén munten worden geslagen. Integendeel, maar deze muntstukken worden niet in circulatiemunten geslagen maar wel in muntslagkwaliteit “FDC”. Deze worden vervolgens enkel gebruikt om alleen in muntensets te verwerken. Deze oplage wordt zeer beperkt gehouden! Als deze situatie tweemaal of tot zelfs driemaal toe herhaalt, zullen alle ontbrekende jaren samengebracht worden in één gezamenlijke set; die we dan een “overbruggingset” noemen. Bij uitgifte zijn deze muntensets duurder dan gewone FDC/BU muntensets; want deze sets bevatten 24 munten i.p.v. 12 munten. Onze Belgische euromunten hebben ook een overbruggingset met daarin muntstukken tussen het jaar 1999 en 2001. Deze set kreeg de naam “Euro introset”.

Het zijn niet de muntensets die schaars zijn maar eerder de muntjaren in deze sets. Om een voorbeeldje te geven: van 1 eurocent 1999 zijn 235.200.000 stukken geslagen, terwijl voor het jaar 2000 maar amper 40.000 stukken zijn aangemunt. We kunnen de 1 eurocent van 2000 als schaars beschouwen t.o.v. het jaar 1999. Doch mogen deze sets niet worden opengedaan of het verliest zijn waarde! Een dergelijke set werd rond 2002 uitgegeven aan 45 euro en staat nu in de catalogus meer dan 220 euro. Dit is wat men noemt een goede investering.

Voor elke type muntwaarde van de Belgische euromunten (2 euro tot 1 eurocent) zijn jaartallen geslagen met een beperkt aantal oplage, maar niet allemaal voor hetzelfde jaartal. Aan de hand van onderstaande tabel kunnen we het slagaantal zien per jaartal en per muntwaarde tussen het jaar 1999 en 2002: